DutchDivas in het 401NederlandseOperas boek-I
Het 401Nederlandse Operas boek deel I brengt de ontwikkeling van Nederlandse opera’s van Sweelinck tot het einde van de Franse Tijd in kaart. Die ontwikkeling gaat hand in hand met de geschiedenis van Nederlandse zangers omdat de meeste Nederlandse opera’s vanzelfsprekend door Dutch Divas & Divos zijn gecreëerd.
Dit eerste deel begint bij Sweelincks wereldlijke liedcycli uit ca. 1594 en loopt door tot het einde van De Franse Tijd, waarin componisten als Ruloffs, Meissner, Beethoven (de Zutphense geboortelegende wordt uitgeplozen) en de Gouds/Friese Jean des Communes de boventoon voeren. In die 225 jaar is veel verloren gegaan, maar een aantal namen van zangers en zangeressen zijn bekend gebleven. Daaronder Utricia Ogle (de muze van Constantijn Huygens), Rose Baptiste Anselme (de muze van Jacob Jan van Wassenaer en het publiek van het Haagse Théâtre Français), Anna Davia (Diva in het reizende gezelschap van Domenico De Amicis), prinses Carolina (die Mozarts allereerste operaexperimenten uit Den Haag waarschijnlijk zelf vertolkte) en Ernestine Louisa Anderegg (muze en echtgenote van Bartholomeus Ruloffs).
DutchDiva Showcase
Van Huygens en Utricia Ogle naar Elly Ameling en Cyril Auvity
Homo universalis Constantijn Huygens componeerde de in 1646 anoniem uitgegeven lied- en psalmenbundel ‘Pathodia Sacra et Profana Occupati’ uit 1646. Huygens wilde daarmee vooral indruk maken op zijn muze van dat moment, klaveciniste en zangeres Utricia Ogle, aan wie het werk is opgedragen. De scabreus/ amoureus/ masochistische liederen (luister maar eens naar ‘Con la candida man’) tonen zijn kennis van de laatste mode in Italië en Frankrijk van dat moment. Naast Boësset klinken ook Monteverdi en zijn idool Luigi Rossi erin door. Sinds de herontdekking van de bundel door Aafke Komter-Kuipers in 1934, zetten Jo Vincent en de alt Annie Hermes Huygens voorzichtig op de kaart. Inmiddels zijn er meerdere integrale opnames voorhanden tussen de EMI-langspeelplaat uit 1979 met sopraan Elly Ameling en bas Max van Egmond, de NM-Classics cd uit 2000 met sopraan Anne Grimm, bas Peter Kooij, mezzo Wilke te Brummelstroete en tenor Nico van der Meel en de Glossa opname uit 2020 met tenor Cyril Auvity. Het 401NederlandseOperas handboek I besteedt ruim 14 pagina’s aan Huygens, de Pathodia Profana, muze Utricia Olgle en de pathodia discografie.
Cornélie van Zanten

Cornélie van Zanten (1855-1946)


Hierna keerde zij terug naar Nederland en vestigde zich in Amsterdam om mee te werken aan de opbouw van een Nederlandse Opera. Zij debuteerde hier in 1889 als Azucena in Verdi's 'Il trovatore' bij het gezelschap van Johannes de Groot. De laatste opera in deze periode waar zij aan meewerkte was in 1891, 'De bloem van IJsland', van Marius Hendrik van 't Kruys. Maar ook als concertzangeres was zij actief. Zo trad zij in het Concertgebouw te Amsterdam op - tijdens de inhuldigingsfeesten van 9 September 1898 - samen met Aaltje Noordewier-Reddingius, Rogmans en Messchaert onder leiding van Willem Mengelberg met een uitvoering van de Kroningscantate van Bernard Zweers. Hierna wijdde zij zich toch voornamelijk aan het geven van zangles. Zij volgde als hoofdlerares Johannes Messchaert op aan het Conservatorium van Amsterdam. Lessen, die zij bij prof. Julius Stockhausen te Frankfurt gevolgd had, kwamen haar hierbij goed van pas. Beroemde leerlingen uit deze periode waren o.a. Tilly Koenen, Julia Culp, Dora Zweers-de Louw, Antoinette Sohns, Anke Schierbeek, Jacoba Dresden-Dhont, Thom Denijs en Jules Moes. Ook Jacques Urlus en Gerard Zalsman hebben in die periode nog les bij haar gevolgd.

De wereldoorlog van 1914-1918 maakte een eind aan haar verblijf in Berlijn en zij keerde in 1914 terug naar Nederland, waar zij zich vestigde in Den Haag, aan het Anna Paulownaplein. Op verzoek van Henri Viotta leidde zij daar vanaf October 1914 de opera klas aan het Koninklijk Conservatorium. Met dit Opera-Ensemble van de 'Zangacademie "Cornelie van Zanten' werden in 1917 'Orphée ed Euredice' (Gluck), 'Het beeld' (Jan Rijken) en 'De bron van Badrah' (Bernhard van den Sigtenhorst Meyer) uitgevoerd. Maar vervolgens keerde zij toch weer terug tot het uitsluitend particulier zangles geven. Dit resulteerde ook deze keer weer in een grote lijst succesvolle leerlingen: Jo Vincent, Ankie Wickevoort-Crommelin, Henrietta Sala, Hélène Ludolph, Theodora Versteegh, Jo van de Meent, Henk Noort, Evert Miedema, Willem Ravelli, enz.

Cornélie van Zanten is op 10 Januari 1946 te Den Haag overleden.



401Ned Opera Boek 1
Theatre Français
Amsterdamse Liedschool
Bonus CD Boek
401Concerts 1
Dutch Heldentenor
401Concerts 3



