Hélène Cals

Hélène Theresia Emilia Cals werd geboren op 25 Juli 1903 te Watergraafsmeer bij Amsterdam, een andere bron noemt onjuist 1901 als jaartal en Indonesië als plaats van geboorte. Zij was aan het conservatorium van Amsterdam een leerlinge van Rosa Schönberg. Zij zong als coloratuursopraan in opera, oratorium en lied, maar heeft nooit op het toneel gestaan. Zij maakte deel uit van een vocaal kwartet en was vanaf 1929 vooral bekend als radiozangeres. In die hoedanigheid genoot zij een grote reputatie. Van 1929 tot 1930 trad zij ook nog op bij de Duitse radio. Hélène Cals trad ook veelvuldig in concerten op, zowel in operaconcerten als in oratoriums en liederenavonden. Zo trad zij in 1928 met veel succes op in "The "Tempest" van Shakespeare, waarbij muziek van de Engelse componist Henry Purcell werd uitgevoerd. In 1933 zong zij in Jacques Urlus' laatste concert, gegeven in Leiden, in Händel's "Messiah".

Hélène Cals huwde op 13 april 1932 met de radiodirigent Nico Treep.

Zij zong onder dirigenten als Albert van Raalte, Pierre Monteux, Eduard van Beinum, Hubert Cuypers en Willem Mengelberg. Een groot gedeelte van die concerten vond plaats samen met het Concertgebouw Orkest in Amsterdam. Zij zong in werken van Mozart (opera aria's), Johann Strauss jr (aria's), een cantate van Bach (Cantate 'Schweigt stille, plaudert nicht', BWV 211 - Koffie cantate, samen met Louis van Tulder, tenor en Herman Schey, bas ), het oratorium Joshua van Händel (met Johan Nelissen, Jacques Urlus en Hendrik Koning), een feestode gecomponeerd door Henk Badings (1907-1987) ter gelegenheid van het koninklijk huwelijk van prinses Juliana met prins Bernard in 1936 samen met de solisten Dzjobs Ising (sopraan), Harm Schmedes (tenor), Laurens Bogtman (bas). Op 12 juni 1937 werd een concert gegeven van hedendaagse Nederlandse componisten: van Willem Landré (1874-1948) het requiem 'In memoriam Matris', van Alphons Diepenbrock (1862-1921) het Te Deum en van Jan van Gilse (1881-1944) Der Kreis des Lebens. Medewerking aan dit concert werd gegeven door dirigent Eduard Flipse en de solisten Jo van de Meent-Walter (alt), Louis van Tulder (tenor), Willem Ravelli (bas) en het Rotterdams Philharmonisch Koor.

Hélène Cals, sopraan Hélène Cals beheerste een uitgebreid en gevarieerd repertoire. Onder Mengelberg zong zij o.a. de solopartij in Mahler's 4e symfonie, in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te Rotterdam op 16 november 1932. Maar ook zong zij de Frühlingsstimmenwals, op. 410 van Johan Strauss Jr onder Monteux, An der schönen blauen Donau, op. 314 onder Mengelberg en uit Die Zauberflöte de aria van de Koningin van de Nacht, O zittre nicht, KV 620 onder Van Beinum.

Tot haar begeleiders hoorden o.a. de pianisten Pierre Palla en Geza Frid. Zelf bezat zij een grote vaardigheid als pianiste in de eigen begeleidingen. De laatste jaren voor haar dood gaf zij tevens les aan het Utrechts Conservatorium.

Hélène Cals stierf onverwacht op jeugdige leeftijd tijdens een vakantie aan het Lago Maggiore op 31 Juli 1937 in Rimini aan de Adriatische Zee.

Hélène Cals heeft een grote hoeveelheid grammofoonplaten - 78RPM - gemaakt. Tot op heden - met uitzondering van de opnamen op "Het puik van zoete kelen" ( twee aria's en één lied) - was er helaas nog niets van op cd verschenen. De VARA heeft ooit een LP van haar uitgegeven. Nu is er een cd - DDR 0711 - van haar verschenen met een representatieve collectie van haar repertoire.