Hans Kaart

" ... Een klacht, die overal met overtuiging geuit wordt, is dat onze Nederlandse operazangers niet in Nederland blijven, maar om onverklaarbare redenen liever in het buitenland schijnen te zingen. Neem nu eens zo'n Hans Kaart. De man had hier als toneelspeler een goede boterham, maar desondanks moest en zou hij die carrière opgeven om zanger te worden. Toen hij dacht dat doel bereikt te hebben, kreeg hij hier moeizaam gelegenheid dat te bewijzen, na dat eerst in Karlsruhe gedaan te hebben. Nederland was maar zeer ten dele overtuigd, wat niet wegnam dat de Londenaren hem aan hun Covent Garden engageerden. [ ..... ] Kaart bleef op gezette tijden ook in Nederland zingen, maar de kritiek bleef in grote trekken zuur, hoewel het publiek er anders over scheen te denken ... "

Hans Kaart (pseudoniem voor Johannes Jansen) werd geboren op 10 mei 1920 te Den Haag. Hij kwam uit een familie van toneelspelers en begon zelf ook zijn carrière als toneelspeler. Na de tweede wereldoorlog werd zijn stem ontdekt en verder ontwikkeld bij Johanna Zeghers-de Beijl in Den Haag, bij Fred Husler in Detmold en in Italië. In 1956 debuteerde hij bij het Staatstheater von Karlsruhe.

Op 24 augustus 1956 debuteerde Hans Kaart bij de Nederlandse Opera in de rol van Canio in Paljas. Een rol die hij in 1959 hier - in de Amsterdamse Stadsschouwburg - nogmaals zong. Op 15 maart 1960 zong hij in Turandot de rol van Calaf, Turandot werd gezongen door Marijke van der Lugt, Timur afwisselend door Helmuth Fehn en Guus Hoekman, Liu werd gezongen door Jeannette van Dijck en Mirella Freni(!). Hierna zong Hans Kaart nog in Nederland als Radames (Aïda, 1960), Canio (Paljas, 1960), nog twee keer in Turandot (7 juli en 17 november 1961, zijn laatste optreden hier ten lande).

Hans Kaart, helden tenor

Na 1958 behaalde hij grote successen in het Londense Covent Garden, vooral als Calaf in Puccini's Turandot, maar ook als Radames in Aïda en als Don José in Carmen.Vanaf 1960 was hij verbonden aan de Deutschen Oper am Rhein Düsseldorf-Duisburg, waar hij eveneens zeer succesvol was. In 1962 zong Kaart bij de opera van Chicago de rol van Samson in Saint-Saens' Samson et Dalila. De rol van Dalila werd in deze uitvoering gezongen door de Belgische mezzosopraan Rita Gorr.

Hans Kaart was gehuwd met de Schotse mezzospraan Carolin Raitt, hier beter bekend als Caroline Kaart. Hans Kaart overleed op 18 juni 1963 te Lugano na een ooroperatie.

tijdens hun verblijf in Nederland studeren Hans en Caroline dagelijks onder leiding van Nico Ringels (aan de piano)

Bij het studeren is het bandopname-apparaat een grote steun geworden; iedere fout wordt haarfijn geregistreerd.Ook Caroline, nu verbonden aan de Nederlandse opera, gebruikt het.

Hans Kaart maakte enkel plaatopnames voor het label HMV, o.a. enige duetten samen met zijn vrouw.

Recensie:

Hans Kaart (tenor), Caroline Raitt (mezzo). Orchestra du Theatre National de l'Opera, o.l.v. Pierre Dervaux en Robert Blot.

HMV 5 C 047-11646 - f10,-. (historische opname)

LEONCAVALLO: I Paglacci 'Recitar...Vesti la giubba' PUCCINNI: La Fanciulla del West 'Ch'ella mi creda'. VERDI: Rigoletto 'La donna è mobile' II Trovatore 'Non son tuo figlio' (met Caroline Raitt, mezzo) - 'Di quella pira' - 'Un giomo turba feroce...Ai nostri monti' (met Caroline Raitt). Otello 'Esultate' - 'Tu? Indietro! Fuggi!!...Ora e per sempre addio' è 'Niun mi tema'. WAGNER: Die Walküre Ein Schwert verhiess mir der Vater' -'Winterstürme' - 'Siegmund heiss ich'.

Deze opnamen van Hans Kaart, vervaardigd in de begintijd van zijn korte carrière als operazanger, zijn de enige die ons gebleven zijn. Acht jaar geleden stierf Kaart, na een ooroperatie in Lugano. Hij was 'n omstreden figuur en men nam zijn zangersloopbaan eigenlijk niet zo ernstig. Dat men hem daarmee onrecht aandeed bewijst deze plaat. Ondanks de vele tekortkomingen die men moet constateren, blijkt Kaart reeds in 1956 - de opnamen zijn in april en november van dat jaar vervaardigd - fraai materiaal te bezitten en dat, in Wagner vooral, ook goed te kunnen gebruiken. Mijn keuze uit deze fragmenten zijn die uit de Walküre, waar Kaart de jeugd van Siegmund overbrengt door de stralende vocaliteit. De Italianen lagen Kaart in dit beginjaar nog niet zo goed. Ik betrap hem op slordigheden en vooral larmoyante interpretatie. Zijn Di quelle pira' is niet erg zuiver. Jammer dat geen platenmaatschappij Kaart in zijn latere jaren, na zijn optreden in Londen en Düsseldorf, heeft vastgelegd. Het is sympathiek Caroline Raitt, in die jaren nog Kaarts verloofde, hier als Azucena te horen. Haar inbreng in het bel canto heeft meer stijl dan die van Hans. We moeten echter blij zijn deze echo's van hem te bezitten, ondanks de onvolkomenheid. - H.v.R.(Hans van Rooy)

Luister, november 1971

'...Celeste Aïda', Duisburg, 14 februari 1963